Jaskinie w rezerwacie „Skały w Krynkach”

Zapraszamy do odwiedzenia rezerwatu „Skały w Krynkach”, gdzie chronione są naturalne odsłonięcia piaskowców triasowych. Mało kto wie, że występuje tu pięć jaskiń. Największa jest Jaskinia Świętej Barbary, która znajduje się w wąwozie skalnym. W województwie świętokrzyskim jest drugą co do długości jaskinią powstałą w piaskowcach (mierzy 18 m).

Różnica między jej najniższym a najwyższym punktem wynosi 2 m. Głównym elementem Jaskini Świętej Barbary jest nisza pod okapem i blokiem skalnym, która połączona jest z powierzchnią trzema otworami. Z niszy, w głąb masywu skalnego prowadzi niski korytarz, który po ok. 2m rozszerza się na kilka szczelin. Jedna z nich biegnie do czwartego otworu. Prawdopodobnie, system szczelin jest większy niż to widać w tej chwili i został częściowo zasypany przez piasek. Jest to zjawisko raczej rzadkie w przypadku jaskiń powstałych w piaskowcach.

Cztery pozostałe jaskinie to tzw. schroniska utworzone w progach i ambonach skalnych. Mają one długość od 2,5 do 5,5 m. Jaskinia Grota Skrzatów to owalna nisza o długości 3 m, która powstała w wyniku szybszego wietrzenia dolnych warstw ambony skalnej. Zlokalizowana jest w centralnej części wychodni skalnych. Z kolei trzy inne schroniska, nazwane Płaskimi Jamami I, II i III w Krynkach, to niskie i rozległe komory u podnóża skałek. Przyczyną ich powstania są procesy grawitacyjnego osiadania, usuwania większych fragmentów skalnych i rozdrobnionego materiału okruchowego. Dwa pierwsze schroniska zlokalizowane są w górnej części stromego zbocza wąwozu, gdzie procesy grawitacyjne mogą się rozwijać we współczesnych warunkach, natomiast trzecie, najmniejsze może być efektem obniżenia powierzchni gleby w zimnym i suchym klimacie epoki plejstocenu. W przypadku tych trzech jaskiń trzeba także wziąć pod uwagę inną przyczynę - działalność ludzi lub zwierząt leśnych (np. lisów, borsuków). Płaska Jama I i II w Krynkach znajdują się w wąwozie skalnym, w północnej części rezerwatu a Płaska Jama III w Krynkach w grupie głazów bardziej wysuniętych na południe.

Reklama

Tekst opracowano na podstawie: Jan Urban, Rezerwat Przyrody „Skały w Krynkach” – jaskinie w skałkach piaskowcowych (w:) Materiały 50. Sympozjum Speleologicznego, Sekcja Speleologiczna Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika, Kielce - Chęciny 2016r.

Przypominamy, że na terenie rezerwatu poruszać się można tylko po wyznaczonych szlakach turystycznych lub po uzyskaniu zgody Wojewody Świętokrzyskiego. Poza tym, w obszarze chronionym zabronione jest m. in.: palenie ognisk, zakłócanie ciszy, zanieczyszczanie terenu, zbieranie dziko rosnących roślin, (z wyjątkiem zbioru nasion na potrzeby hodowli lasu), polowanie, chwytanie, płoszenie i zabijanie dziko żyjących zwierząt, niszczenie nor i legowisk zwierzęcych, gniazd ptasich i wybieranie jaj, wydobywanie skał i minerałów oraz niszczenie gleby.

Lokalizacja jaskiń na mapie Systemu Gospodarki Przestrzennej Województwa Świętokrzyskiego:

http://sipws.wrota-swietokrzyskie.pl/geoportal/Full.aspx?gpm=433fa797-9966-494a-9a42-1db604163d0a

Inne zdjęcia z rezerwatu „Skały w Krynkach”:

https://www.facebook.com/pg/gmina.brody/photos/?tab=album&album_id=10150276646164119

Info: UG Brody