NAJWIĘKSZE ATRAKCJE TURYSTYCZNE WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO cz. IX

STRUMIENIE HISTORII

Zabytkowy Zakład Hutniczy w Maleńcu
W 1968 roku grupa studentów Politechniki Śląskiej „odkryła” w Maleńcu nad Czarną świetnie zachowany zespół walcowni i gwoździarni, uchodzący za jeden z najcenniejszych zabytków Ziemi Koneckiej. Zakład założony w 1784 roku przez kasztelana łukowskiego Jacka Jezierskiego początkowo składał się z tartaku, drutarni i fryszerni. Pół wieku później dobudowano walcownię, młotownię i topornię, a w połowie XIX wieku sprowadzono do fabryki 15 gwoździarek i zlikwidowano fryszernię. Jedynym źródłem siły napędzającej maszyny była spiętrzona woda, a moc przekazywana była centralnym wałem biegnącym wzdłuż osi fabryki. Tradycyjnych metod wytwarzania gwoździ, a potem także szpadli, łopat i okuć budowlanych trzymano się tu aż do zamknięcia zakładu w 1967 roku. Co roku w lipcu podczas festiwalu technologiczno-turystycznego Kuźnice Koneckie można zobaczyć uruchamiane zabytkowe maszyny i urządzenia, czyniące z Malenieckiego zakładu „żywe muzeum”.
Zabytkowy Zakład Hutniczy
Maleniec 54, 26-242 Ruda Maleniecka, tel. 041 373 11 42
www.maleniec.powiat.konskie.pl

Muzeum Zagłębia Staropolskiego w Sielpi
Sielpia to największa miejscowość wypoczynkowa w Regionie Świętokrzyskim, położona nad rzeką Czarną Konecką. W przeszłości znana była jednak z zakładu przemysłowego składającego się z walcowni i pudlingarni oraz osiedla robotniczego. Inicjatorem wzniesienia w tym miejscu zespołu fabrycznego wraz ze szpitalem, szkołą i osiedlem robotniczym był Stanisław Staszic, który starał się wykorzystać tutejsze dawne tradycje związane z pozyskiwaniem żelaza dla wzmocnienia gospodarczej pozycji Królestwa Kongresowego. Zakład był czynny nieprzerwanie przez prawie sto lat. W 1934 roku obiekt uznano za zabytkowy i urządzono w nim Muzeum Techniki, ograbione przez Niemców w czasie okupacji. Szczęściem, że nie udało się im wywieźć największego z istniejących jeszcze w Europie żelaznego śródbiernego koła wodnego ważącego 80 ton! Prócz tego technicznego rarytasu w Muzeum Zagłębia Staropolskiego możemy podziwiać wiele unikatowych maszyn i urządzeń takich jak: tokarki, strugarki, prasy czy też 150-letnie obrabiarki. Zachowały się także: groble, upusty i kanały, hale produkcyjne, suszarnie drewna, portiernia oraz dawne osiedle fabryczne.
Muzeum Zagłębia Staropolskiego
ul. Słoneczna 19, Sielpia, 26-200 Końskie, tel. 041 372 02 93

Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach
Muzeum Przyrody i Techniki to placówka wyjątkowa pod względem różnorodności swoich zbiorów. Obejmuje obszar 8 hektarów, na którym zlokalizowane były dwa zakłady wielkopiecowe (z 1841 i 1899 r.). Najcenniejszymi obiektami w muzeum są Wielki Piec na paliwo koksowe oraz największa na świecie maszyna parowa, która trafiła tu z Powszechnej Wystawy Przemysłowej w Paryżu. W muzeum zobaczyć można osadę starożytnego hutnictwa żelaza z piecowiskiem dymarskim czy zabytkowe samochody produkowane niegdyś przez Zakłady Starachowickie. Osobną częścią muzeum jest wystawa paleontologiczna, której najważniejszym elementem jest zbiór skamieniałości - tropów zwierząt żyjących w rejonie Gór Świętokrzyskich przed 200 milionami lat. Na terenie zachowanego kompleksu zakładów hutnictwa żelaza organizowane są od kilku lat imprezy: Żelazne Korzenie i Jarmark u Starzecha.
Muzeum Przyrody i Techniki, Ekomuzeum im. Jana Pazdura
ul. Wielkopiecowa 1, 27-200 Starachowice, tel./fax 041 275 40 83
www.ekomuzeum.pl

Piec hutniczy w Kuźniakach
Po drodze z Rudy Strawczyńskiej do Mniowa warto zatrzymać się w miejscowości Kuźniaki, by zobaczyć ciekawy architektonicznie wielki piec hutniczy należący niegdyś do huty „Jadwiga”. Piec przypominający kształtem ścięty ostrosłup funkcjonował od 1782 do 1897 r. wytwarzając w czasach swej świetności nawet 1000 ton surówki. Wyrabiano z niej balustrady, kraty, krzyże, rury i blachy. Prócz ruin wielkiego pieca zachowało się dawne ujęcie wody (grobla, staw i upust), podziemny sklepiony kanał długości ok. 100 m oraz zwały żużla zalegające przy jego wylocie.
Urząd Gminy w Strawczynie
ul. Żeromskiego 16, 26-067 Strawczyn, tel. 041 30 38 002
www.strawczyn.pl

Więcej zdjęć w galerii portalu.

Informacje zaczerpnięte z przewodnika Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach.