Najwyższa Izba Kontroli w sprawie przydziału mieszkań w Starachowicach

Podczas czwartkowej konferencji prasowej (03.11.11) poseł Krzysztof Lipiec poinformował o wynikach kontroli doraźnej przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli w zakresie zaspokajania potrzeb mieszkaniowych poprzez przydział lokali stanowiących mieszkaniowy zasób gminy Starachowice w okresie od 01.01.2009 do końca I kwartału 2011 roku.

Sprawą przydziału gminnych mieszkań w Starachowicach zajmuje się już od jakiegoś czasu Prokuratura w Jędrzejowie. Poseł Lipiec oznajmił, że w jego mniemaniu kontrola NIK jest satysfakcjonująca i teraz sprawą powinni zająć się starachowiccy radni.

W notatce NIK czytamy m.in.: Najwyższa Izba Kontroli-delegatura w Kielcach przeprowadziła w 2011 roku kontrolę w Urzędzie Miejskim w Starachowicach, której przedmiotem było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych w zakresie przydziału lokali stanowiących mieszkaniowy zasób gminy Starachowice.
W wyniku kontroli negatywnie oceniono działalność prezydenta miasta Starachowice w zakresie objętym kontrolą. Ocenę tę uzasadniły stwierdzone w trakcie kontroli nieprawidłowości, w tym w szczególności:
- podpisanie 14 umów najmu lokali z osobami, które nie spełniały warunków uprawniających do otrzymania w najem lokalu gminnego w uchwale Rady Miejskiej w Starachowicach z dn. 24.06.2002r.
- wyrażenie zgody na zawarcie przed sądem ugody i na jej podstawie podpisanie czterech umów najmu z osobami, które nie spełniały kryteriów uprawniających do otrzymania lokalu z mieszkaniowego zasobu gminy.

W latach 2009-2011 (I kwartał) liczba lokali znajdujących się w mieszkaniowym zasobie gminy Starachowice zmniejszyła się na skutek sprzedaży lokali dotychczasowym najemcom z 994 do 946 lokali.
W tym samym okresie do urzędu wpłynęło 206 wniosków o przydział lokalu, z czego 185 wnioskodawców spełniało kryteria uprawniające ich do przydziału lokalu mieszkalnego. Z powodu braku wolnych lokali, potrzeby mieszkaniowe tych osób nie zostały zaspokojone. Wg stanu na dzień 1.05.2011 w urzędzie zarejestrowanych było ogółem 485 zaopiniowanych pozytywnie wniosków o przydział lokalu mieszkalnego. W okresie od 2009 do końca I kwartału 2011 przydzielono lokale mieszkalne 39 osobom, które nie znajdowały się na opracowanej w 2007r. i obowiązującej do dnia kontroli NIK „Liście przydziału i zmian lokali komunalnych”. Szczegółowa analiza wybranych 24 spraw wykazała, że w 13 przypadkach przydzielono lokale mieszkalne osobom spoza Listy, które nie udokumentowały spełnienia warunków do otrzymania mieszkania komunalnego.
Prezydent miasta Starachowice wyjaśnił, że podejmując decyzje o przydziale lokali działa na podstawie uchwały tj. kierował się szczególną sytuacją życiową osób uzasadniającą konieczność zapewnienia im lokalu mieszkalnego.
Akta ww. 13 spraw nie zawierały dokumentów uzasadniających możliwość przydziału lokali ze względu na szczególną sytuację życiową tych osób. W okresie od 18.07.2006 do czasu kontroli w związku z ugodami zawartymi przed sądem rejonowym w Starachowicach z osobami, które wniosły pozwy o wstąpienie w stosunek najmu lokali mieszkalnych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy Starachowice. Podpisano z tymi osobami cztery umowy najmu lokali znajdujących się przy ulicy Radomskiej, Wysockiego, Staszica i Mickiewicza.

W wyniku kontroli stwierdzono, że doszło do zawarcia ugody z tymi osobami, prezydent miasta Starachowice, odmownie rozpatrzył złożone przez te osoby wnioski o wynajem lokali z powodu, jak wskazano w decyzjach braku podstaw prawnych do podpisania umów najmu lokali.  
W ocenie NIK zawarcie ugody i rezygnacja przez prezydenta miasta Starachowice z rozpatrzenia spraw przez sąd, podważyło wcześniejsze uzasadnienie zawarte w decyzjach o odmowie wynajmu lokali i może być postrzegane przez opinię publiczną, jako próba obejścia prawa w celu uzyskania uprawnienia do zawarcia umowy najmu lokalu mieszkalnego.

W okresie od 2009 do końca I kwartału 2011 prezydent miasta Starachowice zawarł 37 umów w sprawie zmian lokali mieszkalnych. Badanie kontrolne 5 wybranych spraw dotyczących zamian lokali mieszkalnych wykazało, że w wyniku podjętej przez prezydenta miasta Starachowice decyzji o zamianie najemcom zajmowanego lokalu mieszkalnego przy ulicy Konstytucji 3-Maja na inny lokal przy tej ulicy, doszło do niekorzystnego dla gminy rozdysponowania tychże mieszkań.
Jedno z mieszkań, stanowiące własność zmarłej właścicielki, dla którego nie byli ustaleni spadkobiercy, Urząd przejął w posiadanie na zasadzie prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia. W dniu 19.06.2007r. Prezydent Miasta Starachowice podpisał z najemcami umowę przekazania tego lokalu do korzystania na czas określony od 01.07.2007 do 30.06.2009. Na wniosek najemcy 05.06.2009 umowa została przedłużona na kolejne dwa lata, tj. do 30.06.2011. W dniu 07.12.2009 r. Prezydent wyraził zgodę na zamianę mieszkania przy ulicy Konstytucji 3-go Maja zajmowanego przez najemcę na mieszkanie będące własnością gminy położone przy tej samej ulicy. W wyniku tej zamiany, najemca otrzymał lokal z mieszkaniowego zasobu gminy, nie będąc umieszczonym na „Liście przydziału i zamiany mieszkań” z 2007 roku, tj. nie spełniając kryteriów określonych w uchwale RM w sprawie zasad wynajmowania lokali.
NIK nie podzieliła stanowiska Prezydenta Miasta Starachowice zawartego w złożonym wyjaśnieniu, iż (…) przedmiotowe mieszkanie (przy ulicy Konstytucji 3-go Maja 7/36) nie należy do gminnego zasobu mieszkaniowego, dlatego w tym przypadku nie ma zastosowania Uchwała Rady Miejskiej z d. 24.06.2002 r. w sprawie zasad przydziału mieszkań. Zdaniem NIK mieszkanie przy ulicy Konstytucji 3-go Maja stanowiące własność zmarłej właścicielki, należało do mieszkaniowego zasobu gminy, co wynika z art. 2 ust. 1 pkt. 10 ustawy z dn. 21.06.2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005r. Nr 31, poz. 266 ze zm.) i dlatego podpisanie umowy najmu w dniu 19.06.2007r. i wyrażenie zgody w dniu 7.12.2009r. na zamianę należało ocenić, jako naruszenie postanowień uchwały Rady Miejskiej w sprawie zasad wynajmowania lokali