„Tajemnice codzienności”. Towarzystwo Przyjaciół Starachowic oraz Biblioteka Pedagogiczna zapraszają na wystawy

Towarzystwo Przyjaciół Starachowic oraz Pedagogiczna Biblioteka w Kielcach – Filia w Starachowicach, ul. Kościelna 30 zapraszają w dniach od 20 września do 15 października w godz. 9.00 -17.00 (oprócz czwartku, soboty i niedzieli) do siedziby Biblioteki na zwiedzanie wystaw z okazji XX Europejskich Dni Dziedzictwa 2012: „Tajemnice codzienności”

Wystawy:
- Wystawa fotograficzna Leszka Żmijewskiego „Drugie życie zapomnianych przedmiotów”
- Wystawa zabytkowych elementów wyposażenia gospodarstw domowych: „Od lamusa do śmietnika”
- Prezentacja publikacji TPS pt.: „Historia miasta nazwami opisana. Słownik Nazewnictwa Starachowic”.

W roku 2012 obchodzimy w Polsce 20 jubileuszowe Europejskie Dni Dziedzictwa, których genezą stał się pomysł ministra Kultury Francji podczas II konferencji Rady Europy w 1984 r. Pomysł dotyczył stworzenia możliwości bezpłatnego zwiedzania obiektów muzealnych . Akcję tę nazwano Dni Otwartych Zabytków. Powodzenie tego przedsięwzięcia przeszło oczekiwania organizatorów, dlatego też w 1991 Rada Europy ustanowiła Europejskie dni dziedzictwa wyznaczając wrzesień na ich organizację. Celem Edd jest promowanie dziedzictwa kulturowego, przypominanie o wspólnych korzeniach, budowanie więzi, poczucia dumy z przynależności do rodziny narodów europejskich.

W Polsce po raz pierwszy do organizacji Edd przystąpiono w 1993 roku i z każdym rokiem akcja ta zyskuje na popularności. Koordynatorem Edd jest Narodowy Instytut Dziedzictwa w Warszawie, a honorowy patronat sprawuje Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. We wrześniowe weekendy organizowane są różnorodne imprezy przybliżające historię regionu, popularyzujące bogate dziedzictwo kulturowe materialne i niematerialne , zapomniane zwyczaje i obrzędy.

Co roku imprezom organizowanym w ramach Edd patronuje inne zawołanie. W tym roku motywem przewodnim jest hasło „Tajemnice codzienności”. Jego wymowa zainspirowała nas do zwrócenia uwagi na sprawy przyziemne, zwykłe. Zachęciła do uważnego rozejrzenia się wokół , przypomnienia rzeczy i zjawisk prostych, a jednocześnie niezwykłych, niedocenionych, a ważnych. Niedostrzeganych w kategoriach kultury wysokiej.

Pedagogiczna Biblioteka w Kielcach – Filia w Starachowicach wspólnie z Towarzystwem Przyjaciół Starachowic przygotowali spotkanie składające się z 2 punktów :

1. Otwarcia wystawy fotografii zapomnianych przedmiotów.

2. Promocji publikacji Historia miasta nazwami opisana. Słownik Nazewnictwa Starachowic.

Wystawę fotografii uzupełnia wystawa dawnych przedmiotów używanych w codziennym życiu.

Autor zdjęć, Leszek Żmijewski uchwycił na nich przemijanie i trwanie. Prezentowane eksponaty w codziennym życiu były niezbędne : ułatwiały pracę, umilały odpoczynek, zaspokajały głód , integrowały rodzinę. Przedstawione zabawki w czasach swej świetności były przedmiotem marzeń dzieci. Każdy obiekt utrwalony na zdjęciu ma swoją historię. Ze stopnia jego zużycia można wywnioskować jak bardzo był potrzebny jego użytkownikom. Niektóre z nich mają dziś wartość historyczną – można je spotkać w muzeach - inne tylko sentymentalną, np. żółty miś – obecnie z oberwanym uchem i niekompletnym okiem, był powiernikiem i przyjacielem chłopca, kiedy przebywał w szpitalu z daleka od domu, w innym mieście. Jeszcze inne w przewrotny sposób pokazują swoje drugie życie, niejako życie po życiu, np. kołpak w gałęziach drzewa może służyć ptakom za fundament gniazda, porzucona w rzece lodówka za schronienie dla wodnych żyjątek itp. Można je różnie interpretować w zależności własnej wyobraźni.

Hasło „Tajemnice codzienności „ nawiązujące do ratyfikowanej w 2003 roku przez Polskę konwencji o ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego, wpisał się w następny punkt spotkania poświęcony promocji książki , która ukazała się dzięki staraniom członków Towarzystwa Przyjaciół Starachowic.

W kwietniu br. w lokalnych mediach (czasopismach i telewizji kablowej) organizatorzy ogłosili akcję polegającą na zbieraniu i przypominaniu dawnych nazw obiektów fizjograficznych, przyrodniczych, urbanistycznych, historycznych, zwyczajowych , potocznych związanych z naszym miastem. Dzięki życzliwości wydawców lokalnych gazet akcja była przypominana kilka razy, ostatnia informacja o podsumowaniu przedsięwzięcia ukazała się w najnowszych numerach lokalnej prasy.
Na apel odpowiedziało kilku mieszkańców , m. in. 91 – letni , obdarzony fenomenalną pamięcią P. Stefan Michalczak, mieszkający przed wojną i tuż po niej w Wierzbniku, a obecnie w Rzeszowie. Pomoc okazał także p. Adam Cieślik , który przypomniał kilka nazw. Akcja spotkała się z oddźwiękiem wśród internautów , którzy przedstawili głównie żartobliwe nazwy funkcjonujące wśród młodzieży. Jednak zasadniczy zrąb publikacji pochodzi ze zbiorów Leszka Żmijewskiego, dociekliwego badacza dziejów regionu. Olbrzymi udział w powstaniu Słownika ma p. Kazimierz Nowicki, który wspomagał swoją wiedzą m. in. o nazwach ulic, nie istniejących obiektów, terenów znajdujących się w granicach administracyjnych miasta.

Wszystkie te starania złożyły się na powstanie książki pt.: Historia miasta nazwami opisana. Słownik nazewnictwa Starachowic, pod redakcją Marii Pawlikowskiej, Kazimierza Nowickiego, Leszka Żmijewskiego. Dostępna w Bibliotece.

Info: UM Starachowice