Czy „okupant” to w języku angielskim „occupant”? W Wierzbniku zbrodni dokonali „miejscowi naziści”?

Z początkiem lipca radny Michał Walendzik złożył do prezydenta miasta interpelację w sprawie treści tablicy umieszczonej na starachowickim Rynku. Tablica upamiętnia Żydów z Wierzbnika, którzy w trakcie II wojny światowej zostali przesiedleni, byli prześladowani oraz zamordowani. Tablica została zamontowana we wrześniu 2014 roku. Zobacz zdjęcia z uroczystości [kliknij]

„Proszę o poprawienie angielskiego tłumaczenia polskiego tekstu na tablicy poświęconej pamięci Żydów w Rynku. Obecne tłumaczenie budzi wątpliwości co do jego prawidłowości oraz co do wskazania sprawców popełnionej zbrodni.” – czytamy w interpelacji radnego Walendzika.

Na zdjęciu treść tablicy. W związku z tym, że w treści interpelacji radny nie wskazuje konkretnie, w którym miejscu jest błąd, portal poprosił o wyjaśnienie: 

- Co jakiś czas do Starachowic z wizytami przybywają młodzi mieszkańcy Izraela, którzy odwiedzają różne miejsca związane z dziejami swoich przodków i swojego narodu. Zazwyczaj posługują się oni językiem angielskim. Dlatego - w moim przekonaniu - ważne jest, aby angielskie oznaczenia i opisy różnych miejsc były wykonane z należytą starannością. Na tablicy w Rynku umieszczony jest napis dotyczący miejscowych Żydów z lata 1939-1945 „(...) prześladowanych i zamordowanych przez okupantów hitlerowskich (...)”. W języku angielskim tłumaczenia dla słów „przez okupantów hitlerowskich” użyto sformułowania „by the Nazi occupants”. Według mojej oceny takie tłumaczenie jest nieprecyzyjne, a obcokrajowiec nie znający dobrze naszej lokalnej historii mógłby nawet zrozumieć, że oprawcami żydowskiego społeczności Starachowic i Wierzbnika byli miejscowi naziści. W związku z tym uważam, że należy ponownie przedyskutować kwestię tłumaczenia (doszła do mnie również informacja, że może być błąd w drugim tłumaczeniu) napisu na tablicy, a być może zastanowić się również nad przeformułowaniem polskiej wersji, aby każdy mógł jednoznacznie zrozumieć, jakim wydarzeniom poświęcona jest ta tablica. Moja interpelacja dotyczy konkretnie tłumaczenia na język angielski. W języku polskim stwierdzenie „hitlerowski okupant” jest jednoznaczne. Czy zamieniać to na „niemiecki okupant”? To pytanie może być kolejnym wątkiem w sprawie. Natomiast tłumaczenie „hitlerowski” jako „Nazi” nie jest w pełni tożsame, chociaż bardzo podobne - to zależy od wiedzy historycznej danej osoby. Natomiast słowo „occupants” wg mojej wiedzy zostało użyte błędnie, ponieważ oznacza raczej „użytkownika”, „lokatora”, „mieszkańca”, ma zatem zupełnie inne znaczenie od jednoznacznie negatywnego w języku polskim słowa „okupant”. Dlatego obcokrajowcy posługujący się językiem angielskim w skrajnym przypadku mogliby zinterpretować napis z tablicy w ten sposób, że zbrodni na ludności żydowskiej dokonali miejscowi naziści. Jestem po pierwszej krótkiej konsultacji w tej sprawie i tak jak wcześniej napisałem, należałoby jeszcze raz zweryfikować polską treść i zastanowić się nad użytymi tam sformułowaniami, dokonać ewentualnych zmian, następnie wykonać poprawne tłumaczenie i umieścić tablicę z nowym napisem. W tej sprawie potrzeba więcej rozwagi, zastanowienia, analizy historycznej niż pośpiechu. Takie tablice zostają na lata i ktoś kto za kilkadziesiąt lat będzie odczytywał ten tekst, powinien go jednoznacznie, zgodnie z prawdą historyczną rozumieć. Mamy już wystarczająco dużo historycznych nieporozumień – wyjaśnia radny Michał Walendzik.