PERŁY ZIEMI ŚWIĘTKORZYSKIEJ cz.I

Święty Krzyż
Każdy wie, a tę wiedzę potwierdza wieść gminna, że przed wiekami na Łysej Górze odbywały się sabaty czarownic. Czczono tu Ladę, Bodę czy Lelię, Śwista, Pośwista czy Pogodę. O fakcie uprawiania kultowych obrzędów pogańskich mówią nie tylko ludowe przekazy, świadczą też pozostałości kamiennego wału kultowego z ok. VIII w. otaczającego wierzchołek góry. Za panowania Bolesława Chrobrego w tym kamiennym kręgu otaczającym szczyt Łysej Góry postawiono niewielki kościółek pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej. W czasach Krzywoustego zaczęto tu wznosić zabudowania benedyktyńskiego eremu, który kilkadziesiąt lat później złupili i zniszczyli Tatarzy. Odbudowany klasztor, gdzie przechowywane były podarowane przez św. Emeryka, relikwie Krzyża Świętego, aż do potopu szwedzkiego był ważnym punktem na pątniczym szlaku. Zniszczony i odbudowany ponownie w końcu XVII stulecia zespół klasztorny spłonął niemal do cna wiek później. Wzniesiony ponownie w późnobarokowo-klasycystycznym stylu, odzyskał swą świetność, pomimo (w 1819 r.) kasaty zakonu benedyktynów. Dziś Święty Krzyż, od 1936 r. pod opieką Misjonarzy Oblatów, wciąż jest ważnym miejscem kultu religijnego przyciągającym na szczyt Łyśca (595 m n.p.m.) licznych wiernych. Pielgrzymi i turyści którzy dotrzeć tu mogą: z Nowej Słupi tzw. Drogą Królewską, z Huty Szklanej (trasa prowadząca drogą asfaltową) lub czerwonym szlakiem z Trzcianki, zwiedzić mogą klasycystyczny kościół z XVIII w. z fragmentem ciosowego muru nawy z wieku XIII, gotyckie krużganki wokół wirydarza oraz kaplicę Oleśnickich, w której znajdują się szczątki Krzyża Świętego. Warto też obejrzeć eksponaty w Muzeum Misyjnym Misjonarzy Oblatów Marii Niepokalanej oraz zobaczyć Wystawę Świętokrzyskiego Parku Narodowego.
Sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego
Święty Krzyż 1, 26-004 Bieliny, gmina Nowa Słupia
tel. 041 317 70 21
www.swietykrzyz.pl
czynne: dni powszednie 9.00 – 17.00
niedziele i święta 12.15 – 17.00

Jaskinia Raj 
Mówi się o „raju na ziemi”, ale w Świętokrzyskim Raj został odkryty pod ziemią. W czerwcu 1972 roku, po niezbędnych pracach zabezpieczających i adaptacyjnych jaskinia Raj (długość trasy turystycznej 180 metrów, czas zwiedzania 45 min.) została otwarta dla ruchu turystycznego. To jedna z najpiękniejszych jaskiń krasowych z bogatą szatą naciekową na stropie, ścianach i dnie. Tworzą ją m.in. stalaktyty, stalagmity, zasłony, draperie i polewy, kolumny i misy naciekowe. Atrakcyjną i widowiskową rzadkością są pizoidy – zwane perłami jaskiniowymi, czyli luźne kuliste nacieki. 
W jaskiniowym namulisku znaleziono
– prezentowane obecnie na „przyjaskiniowej” wystawie
– krzemienne narzędzia pracy człowieka neandertalskiego,
a także szczątki prehistorycznych zwierząt: mamuta, nosorożca włochatego i niedźwiedzia jaskiniowego.
Jaskinia Raj
26-060 Chęciny
Rezerwacja: tel./fax. 041 346 55 18
www.jaskiniaraj.pl
czynne: 15.I-15.XI wtorek - niedziela 10.00 – 17.00

Sandomierz 
Sandomierz posiada metrykę starszą niż piastowskie państwo. W „Kronice” Galla uznawany jest obok Krakowa i Wrocławia za jeden z ważniejszych lechickich grodów. To miasto ponad 120 cennych i niezwykłych zabytków architektury z różnych epok, będących świadectwem znaczenia jakie odgrywało w historii Polski i Europy. Specyficzny charakter Sandomierzowi nadają kościoły, muzea, zabytki, a panorama od strony Wisły należy do najatrakcyjniejszych w Polsce. Sandomierz jako zespół urbanistyczno – architektoniczno – krajobrazowy został wpisany do rejestru zabytków o światowej randze. Do najwyższej klasy zaliczane są: średniowieczny układ urbanistyczny miasta z renesansowym ratuszem w centrum rynku oraz jeden z najstarszych obiektów ceglanych na terenie naszego kraju – kościół św. Jakuba, Zamek Kazimierzowski – obecnie siedziba Muzeum Okręgowego, Brama Opatowska – jedyna zachowana do dziś brama w systemie obwarowań murów obronnych oraz katedra z XIV w. z cennymi freskami bizantyjsko-ruskimi wewnątrz. W późnorenesansowym Collegium Gostomianum z XVII w. od ponad 400 lat funkcjonuje jedna z najstarszych szkół średnich w kraju, a Dom Długosza – doskonale zachowany przykład gotyckiego domu mieszkalnego – mieści bogate zbiory Muzeum Diecezjalnego. Na turystów czekają również owiane tajemnicą sandomierskie lochy – Podziemna Trasa Turystyczna o długości 470 m i głębokości dochodzącej do 12 m poniżej poziomu rynku. Jak głosi legenda – zginęła tam zasypana zwałami osuwającej się ziemi córka miejscowego wójta, Halina Krempianka, która podziemnymi korytarzami wprowadzała najeżdżających na miasto Tatarów.
Punkt Informacji Turystycznej
Oddział PTTK w Sandomierzu
Rynek 12, 27-600 Sandomierz
tel. 015 832 23 05, tel./fax. 015 832 26 82
www.pttk-sandomierz.pl

Więcej zdjęć w galerii portalu. 

Fot. wikipedia.pl

Informacje zaczerpnięte z przewodnika Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach.