PERŁY ZIEMI ŚWIĘTOKRZYSKIEJ cz. III

Zamek „Krzyżtopór”
Wzniesiony przez Wawrzyńca Senesa w latach 1631-1644 zamek Krzyżtopór (krzyż symbol wiary, topór herb Ossolińskich) był jedną z najwspanialszych rezydencji magnackich w Polsce. Ufundowany przez wojewodę sandomierskiego Krzysztofa Ossolińskiego,
na planie regularnego pięcioboku monumentalny obiekt, składał się z zespołu pałacowego, mieszkalno-gospodarczego i bastionowego systemu fortyfikacji. Według legendy zamek posiadał 4 baszty – tyle co pór roku, 12 sal – tyle ile miesięcy, 52 pokoje – tyle ile tygodni oraz 365 okien – tyle ile dni w roku. Zamek w Ujeździe to budowla pełna – jak na czasy w których powstała – nowatorskich rozwiązań inżynierskich: Krzyżtopór posiadał system wentylacyjny i grzewczy, funkcjonowała instalacja wodociągowa o unikalnej konstrukcji, a nad salą jadalną w jednej z wież znajdowało się akwarium wypełnione egzotycznymi rybami. Na budowę i wyposażenie zamku Ossoliński – jeden z najzamożniejszych magnatów Rzeczpospolitej – wydał 30 milionów czerwonych złotych, tj. dziesięć razy więcej niż ówczesny sejm przeznaczał rocznie na wojnę ze Szwecją. Obecnie jest udostępnioną do zwiedzania ruiną stałą, ożywającą podczas licznie organizowanych tu turniejów i pokazów walk rycerskich.
Zamek Krzyżtopór w Ujeździe
tel. 015 860 11 33
www.krzyztopor.eu 
czynny: od 8.00 do zmrokuemi Śiętokrzyskiej

Chęciny
Na szycie dominującego nad Chęcinami wzgórza wzniesiony został pod koniec XIII wieku niewielki zameczek biskupa Jana Muskaty, rozbudowany później przez Kazimierza Wielkiego. W następnym stuleciu nadano mu ostateczny kształt, wydzielając zamek właściwy z dwiema cylindrycznymi wieżami oraz – pełniący funkcje gospodarcze – zamek niższy z czworoboczną wieżą. Znajdująca się na jego dziedzińcu, głęboka studnia – według legendy – miała być połączona podziemnymi ścieżkami z klasztorem na kieleckiej Karczówce, zaś dotąd nie odkryte lochy miały wypełniać królewskie skarby, gromadzone przez królową Bonę. Dzisiaj królewski zamek w Chęcinach to malownicza ruina, z której rozciąga się wspaniały widok na okolicę. Atrakcją – nie tylko turystycznego sezonu – jest też ukazująca się nocą „Biała Dama” – duch niezwykle chciwej królowej Bony, powracającej po zakopane skarby. Prócz zamku w Chęcinach znajduje się również szereg innych zabytkowych obiektów m.in.: wczesnobarokowy klasztor s. Bernardynek, kościół i klasztor Franciszkanów ufundowany przez Kazimierza Wielkiego w 1368 roku, kościół parafialny wzniesiony w pierwszej połowie XIV w. oraz renesansowy budynek dawnej karczmy zwany Niemczówką. Widomym śladem obecności Żydów w Chęcinach jest synagoga zbudowana w połowie XVII wieku, znajdująca się przy obecnej ulicy Długiej 21, obok dawnego domu rabina. Dziś mieści się tu Gminny Ośrodek Kultury.
Zamek Królewski
26-060 Chęciny, tel. 0602 503 473 (Paweł Górajski)
czynne: 9.00 – 17.00

Opatów
Wśród zalesionego pasma Gór Jeleniowskich, na Wyżynie Sandomierskiej leży Opatów, jedno z najstarszych polskich miast. Kiedyś osada i gród warowny położony na skrzyżowaniu ważnych szlaków kupieckich, później zdobywające na znaczeniu miasto.
Najcenniejszym zabytkiem Opatowa jest romańska trójnawowa bazylika pod wezwaniem św. Marcina z XII w. z reliefową płytą z brązu tzw. Lamentem Opatowskim. W Kolegiacie uwagę zwraca renesansowy obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem i św. Janem, a także polichromie, portale wewnętrzne i detale kamieniarskie oraz barokowe stalle kanonickie. Prócz Kolegiaty warto zobaczyć: pozostałości renesansowego systemu obronnego miasta z Bramą Warszawską, klasztor OO Bernardynów z jednonawowym rokokowym kościołem Wniebowzięcia NMP, ratusz w rynku. Atrakcją Opatowa jest podziemna trasa turystyczna powstała na bazie układu dawnych piwnic kupieckich i wyrobisk połączonych na różnych poziomach schodami. To unikatowy przykład architektury podziemnej, zawierający 50 łukowo sklepionych komór, biegnący pod rynkiem na głębokości ponad 14 m.
Punkt Informacji Turystycznej
Oddział PTTK w Opatowie
Pl. Obrońców Pokoju 18, 27-500 Opatów, tel. 015 868 27 78
www.pttkopatow.free.ngo.pl

Więcej zdjęć w galerii portalu. 

Informacje zaczerpnięte z przewodnika Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach.